Friday 23 December 2016

Mipui Aw 25.12.2016

MIPUI AW
KARTIN CHHUAK
Vol. XXII Issue No. 52 Kristian Thalai  Pawl  Saikhamakawn Branch  Pathianni Dt.25.12.2016
VAWIIN  CHANGVAWN
 Tin, hei hi in tan chhinchhiahna tur a ni; nausen puana tuam, ran chaw pekna  thlenga mu in hmu ang,” a ti a.Tin, thawklehkhatah vantirhkoh hnenah chuan vana miho mipui an lo awm ta chiam a, Pathian an fak a.“Chungnung berah Pathian ropui takin awm rawh se, Lei chunga a awm em em  mihringte hnenah rem thu leng rawh se,” an ti a.
(Luka 2: 12-14)

KOHHRAN PROGRAMME:
Ni 25.12.2016 (Pathianni)
Krismas Ni
Chawhma Inkhawm
Lal piang chibai bukna hlan
Hlantu                        : Upa Zairemthanga
            Kohhran Committee Chairman
Thupui                       : “A hmingah Isua-                                            Chhandamtu a ni”
Sawitu                        : Upa R. Lalngena

Chawhnu Inkhawm
Thupui                       : “Remruattu Maka-                                            Remna Lal”
Sawitu                        :  T. Upa C. Vanlalsanga

Zân Inkhawm
Thupui                       : “Chibai i buk ve ang u”
Sawitu                        : Upa Zonunmawia

Ni 26.12.2016 (Thawh\anni Zân)
(Ruai\heh Zân)
Thupui                       : “Nausen Isuaa \han dan                                 anga \hang tur kan ni”   
Sawitu                        : Pastor C. Sapkaia

Ni 27.12.2016 (Thawhlehni Zân)
Thuhriltu       : Pu Siamliana

Ni 28.12.2016 (Nilaini Zân)
Thuhriltu       : Pu Lalrintluanga

Ni 30.12.2016 (Zirtawpni Zân)
Puitling Sunday School kai \ha lawmman sem

Ni 31.12.2016 (Inrinni Zân)
Secretary Report & Chatuan ram pan ta te sûnna

SERMON

  KRISMAS  ISUA  NEN
                                                -Rev. Zonunsanga, Tuipuibari
Thawnthu pakhat an sawi fo hi kan hre \hinin a rinawm. Naupang piancham an lawm a, an hlim lutuk chuan zu leh sa nen an tlan a, an naupiang lawm ber pawh hre chang lovin an chil hlum ta hial tih hi. He thil hi thil tak tak ni pawhin an sawi nghe nghe a. A pawi hle. Isua piancham a lo thlen hian engtin nge kan hman tih hi inzawt nawn fo ila, a chunga naupang pianchamphaphak an lawm ang maia kan lawm hi a hlauhawm reng a ni.
Krismas tih hi enge a awmzia?: Sap \awng chuan ‘Christmas’ tih a ni a, ‘Christ’ tih chu ‘Krista’ tihna a ni a, ‘Mas’ tih awmze bul tak chu inkhawm ban dawna puithu taka in\intirna \awngkam a ni. Hun lo kal zelah chuti ang inkhawm sawina chu a ni ta a ni. Roman Catholic hian Kohhran siam\hatna hun hnulam kha chuan Lalpa Zanriah kil sawinan an hmang ta ber a, Krista ruai ti te pawhin an sawi ve bawk. Krista Mihringa a lo chan hriatrengna leh lawmna kût hming a ni a, Isua pian champhaphak lawmna hun tihna a nih ber chu.
Isuan min sawm e:  TV lamah nula pathum zai an tihchhuah \hin, hla lar pawl tak pakhatah chuan dar a lo ri mang mang a, “Theih chang ve se nang nena hman dun ka nuam a sin Krismas nang nen” tiin an rawn zai al al a nih kha. He hla hi Pathian hla chu a ni lo. A phuahtu hian hmangaih berte nena Krismas hman a châk thu a tarlanna a ni a. Krismas a ngaihlu hle a ni tih erawh a lang a. Keini hi Isuan a piancham, a birthday lawm turin min sawm a, thil danga inhmang ral lova amah nena hmang turin min sawm reng a ni.
Krismas danglam aw ni ang:  Tun hma chuan Isua nen ni lo thildang nen kan lo hmang \hin tawh pawh a ni mai thei a, kumin erawh Isua nen hman tum ila. Kum dang zawng aia danglama (Special) hman \heuh i tum teh ang. Kum dang zawng aiin Pathian nena lendun tamna hun Krismas-ah puang ila, kum dang zawng aiin Kohhran programme hrang hrangah tel tam tum ila a va \ha lehzual dawn em! Nikum aiin kumin Krismas chu ‘a danglam mang e’ an tih turin \an i la teh ang.          
Krismas midangte tan: Mi \henkhatten he hunpui laia thil tha lo an tih \hin hi keini chuan thil \ha tihnan hmang ila, rethei zawk tanpui nan te, ei tur nei lote eitur pek nan te, sum leh paia harsate \anpui kawngah midang tihhmuhtuah \an tum ila, Isua rilru a ni ang tih a rinawm em em a ni. Isua pianchamphaphak lawmna a nih avangin tupawhin hlim taka an hman theihna turin a nei zawkten a nei lo zawkte zawnchhuahna hun nise la, kan neih a tlem emaw a tam emaw lam ni lovin thinlung thianghlim tak kan lantirna hun duhawm nithei se a va \sha dawn em!
Nang nen ‘Remna’ hun: Isua a lo pian lai khan van mipuiten zaipawl ropui tak neiin, “..Lei chunga a lawm em em mihringte hnenah rem thu leng rawh se,” an ti a.  He hun hi lei leh van tana inremna hun a ni a. Hun lawmawm a ni a, inrem tawh lote inrem lehna hun a nihna ang tak hian kan inchhungkhurah, kan rawngbawlpuiteah, kan hmangaihte, kan \hiante nen pawh inremna hun atan hman tum ila. Tlawm takin ranchaw pekna thlenga a lo piang angin tlawmna nen he hun hi i hmang ang u.
Awmze neiin Krismas nang nen: He hunpui hian kan nunah awmze neiin thu sawi sela, midangte tan pawh awmzia neihtir ila. Lungngaia kun ngawih ngawih an va tam em! He khawvela an hmangaihte, ropuina rama kalta te avanga hnutiang mual liam hnu ngaia \apte nunah Isua a pian theih nan an sâl tânna a\anga chhuah zalen a \ul. Sual avang hliam tuar mekte tan zalênna dar kan vuak a, thim kulhpui kan tihchhiat a ngai e. Amah Isua nen ngeia kan hman theihna turin inbuatsaih ila, Krismas hlim takin Isua nen le.
                                                     
EDITORIAL  BOARD

Editor :                               f             
Pu R.Lalmuanpuia          9612159842
Jt.Editor:
Tv. F.Laldingliana           9862378567
News Editors :
Pu Tommy Zirnuntluanga   9862913684
Tv. Laldinpuia                         9862813325
Tv. Pc.Vanlalhriatpuia   9862732381
Tv. Lalnunzira                         9862664253
Tv. Lalzirliana                         9862381918
Circulation Manager:
Tv.Lalrinawma Sailo       8974945579
Nl. C.Zosangliani        8731005507
Editorial.........?


                Kum 2016 Krimas Ni, Lal Isua Krista khawvel chhandam tura a lo kalna pianchamphaphâk Pathian kaihhruaina in kan lo thleng leh ta reng mai a, a hmasain he chanchinbu chhiartu zawng zawngte  Mipui Aw Editorial Board-te chuan Krismas chibai kan bûk a che u. Kum 2000 liam hnu ah pawh kan Lal piancham lawmin kumtin hun kan la hmang chho zel a ni a, kan hun hman leh kan inbuatsaih dânah erawh kan hmansak-a hi a lâwm a ngem? Tunlai khawvelah, khawvel changkânna hmangin sumdawnna lamah kan intlansiak nasa êm êm a, mahni inchhung lum a\angin kan bazar \hin tih hriain sumdawng lian ten \an an khawh ve bawk a, eng sakhua pawhin an hun pui an hman dawnin mipui te tan man man zawk a kan lei theih turin an bungruate min chhawp chhuah sak \hin bawk. Ringtute ten kan hunpui lo thleng tur puala kan bungraw hralh danah ringtute tih âwma mawi lo khawpin a man kan lo chhiar ve \hin bawk. Eng pawh ti ila midang nun dan teh lovin kan nun dan hi Lal Isua nun nen a in mawi em? tih inzawt fo ila. Krismas alo thlente hian kan sualte min chandam tura a lo pianna champhaphâk a ni tih hriain, kan hmakhua ngâi chungin, he khawvel thila inbuatsaih mai duhtawk lovin kan thlarau nun siam thar nan hmang ila. Inthiamlohna emaw tih sual kan lo nei a nih pawhin he hun den chhen hian Lal Isua hnen kan thlen theihna turin nun thara nun theih nan hun i hmang ang u.

ARTICLE

Mizorama Krismas hmasa ber
            Mizorama kût kan neihte zînga kan hlut ber chu Krismas hi a ni. Kan hman \an hun leh kan hman dân a bul tê a\angin lo chhui ila. Ka hriat dân ka sawi mai dâwn a ni a, hriat dân dang nei chuan han ziak ve sela a lâwmawm ngawt ang.
            Tipaimuka hman 1872: Tipaimuk hi Tuivai chhuah tihna a ni a, vaiin Tuivai tih hi an lam thiam lova Tipai tiin an lam a, muk hi chu vai \awng a ni a, lui infinna lai hi a ni. A hmâr lam kam chu Mizoram a ni lo va, chhim lam kam erawhchu Mizoram a ni.
            Kum 1872-a Vai lian, Mizovin Bawrhsâp lian kan tih mai \hinah khân an hotu chu Eger a ni a. November thlaah Silchar an chhuahsan a, Tipaimuk-ah hian awmhmun an khuar a. Damdawi in an sa a, kudam te pawh an siam a. December 24 – 25 ah chuan Krismas an serh a, chawhlui pawh an kîlho bawk a. Krismas nia an inkhâwm laiin Vânbâwng lam mi Lalhleia hovin an rawn kâp a. Inkahnaah hian pali an hliam a ni. An duh angin Krismas nî pawh an hmang \ha thei lo niin a lang. Tuiruang lui hmâr lamah camp hi an siam a nih chuan Mizorama Krismas hmang an ni thei lo vang. Chhim lam kama siam an nih erawh chuan Mizorama Krismas hmang an ni thei ang. Hmar lam kama siam an nih a rinawm zâwk. Hetih lai hian Mizote hi an la awp lova an tân chhim lam kam chu hmun râl\i a la ni rih a ni. Heta Krismas hmangte hi hnam dang an ni a, English-ho hman dânin an hmang a ni. Heta Krismas an hmang hi Mizorama Krismas hmangah chhiar theih a ni meuh lo.
            Vanlula khua (Bêlkhaia) a hman 1872:  Kum 1872-a Vailian kha \huang hnihin Mizoramah an lo lût a. Chhim lam a\anga lo lût te tum ber chu Bengkhuaia ten Sâp naupang, Mary Winchester an man kha lâk lêt leh a ni. Tlabungah an lo chho a, an kal zêl a, December 14 (1872) ah Vanlula khuaah hian an inkâp a. T.H. Lewin-a sawi dânin chuan Mizo tlânchhe tûr chuan Vanlula khua chuan an hâl a ni a ti a. Pu Thansiama  Ex-MDC chuan Vanlula khua kan tih hi Bêlkhai khua a ni a ti. A ni hi hetiang lam ngun taka chhui \hîn a ni a, a thu hriat hi a dikin a rinawm. Khuaa in chu a kâng zo deuh vek a, chutah chuan an theih anga \hain camp an siam ta a. Chutah chuan Krismas an hmang ta a. General Brownlow-a chuan officer zawng zawng chu chaweiah a sâwm a. T.H. Lewin-a chuan an Assistant Quarter Master ei tûr a siam tuizia a sawi uar hla a ni. English miten Krismas an hman \hin dân angin hetah pawh hian Krismas an hmang a ni. Hei hi chiang taka kan hriat, Mizorama Krismas hmanna hmasa ber a ni. Heta Krismas hmangte hi hnam dang an ni. An zîngah hian Thangluah lal Rothangpuia te an kal ve zêl a, Krismas hmanaah hian an tel leh tel loh erawh chu kan hre chiang thei lo.
            Pûkpui khuaa hman 1901: Mizovin Krismas kan hman hmasak berna chu Pûkpui khuaah kum 1901 ah khân a ni a, Zosâpthara huaihawt a ni. Pûkpui khua hi Lunglei a\anga hmâr lam mêl thum vêla hlaa awm a ni a. He khuaah hian kum 1899 December 18 a\angin Kristian an awm \an a, kum 1900 Janaury thlaah midangin an rawn belh a. Kum 1901 ah hi chuan in 8 lai an ni tawh a. Kristiante chu a lu nungin 47 lai an tling tawh.
            Zosâpthara chu kum 1901 October ni 23 ah Aizâwl a\angin a chhuak a, Lunglei leh a chheh vêl khaw 40 vêlah a zin kual a. Pûkpui khua a mi Pu Thankûnga (a hnuah Pastor a ni) te, Chhunrûma te leh Kawhtea ten an zui a. Hmun hrang hranga Kristiante chu Pûkpuiah kal khâwm tûrin an hrilh a. Hemi \um hian rei tak an thang a ni. Rev. J.M Llyod-a chuan hetiangin a ziak, “Rowland-a chu … October ni 23, 1901 ah thla thum thang tûrin a chhuak a … Pûkpui khuaah a châm rei ber a, Krismas a hmang a.             Hmun hla taka Kristiante nên insuihkhâwmin Kristiante kût an lâwm a, Kristiante kût an lawmna hmasa ber a ni ang” tiin (History of the Church in Mizoram, by J.M Lloyd, phek 73). Pastor Thankûnga (Buchhâwna pa) sawi, Rev. Challiana (Murray) lo ziak chhâwn dân chuan, “Kum 1901-ah Pûkpui lal Dâra kawt kâwnah Krismas kan hmang a, \hut nân dâp kan phah a, Pu Rochawnghluta sial kan talh a, chutih lai chuan Kristian kan la tlêm khawp mai a, inchhûng khat chu kan tling” tih a ni. Heta Krismas hmang kan hriatte chu – Chhîpphîr khaw bul, Zote lal ina awm, Challianbûki, Hlunzîki leh Pâwngi, Lungmawi khua ami Lalchhîngi, Rûmi leh Thangi te, Zosâpthara thuihruai te, Pûkpui khuaa Kristian awmsa 47 te, an vaiin 57 an ni. Ring lo mite pawh ruai\hehnaah hian an tel a rinawm.
            Hemi \um hian an inkhâwm pui nghâl a. Zosâpthara kha hla leh zai ngaina tak a ni a. Hla a zirtîr a, “Lal Isua hming i fak ang u” tih te, Vâna arsite angin a lallukhum timawiin” tih te hi a zirtîr a. Chuvângin chutih lai vêla nau piang hmingah chuan Khumtîra tih te, Arsitei tih te hi an sa nghe nghe a ni.
            Kum 1901 hi Mizo ten Krismas kan hman hmasak ber niin a lang. Aizâwla Krismas hman hmasakna 1903/1905 Aziawla Krismas hman hmasak berna hun hi hriat dân a phir tlat mai a.  “Lusei leh a vêla hnam dangte chanchin” phêk 287 –  289 ah Lunglei leh a chheh vêla ringtu awmte chu Aizâwla Krismas hmang ve tûra hruai tûrin 1903 ah Lianphunga nêna an kal thu a ziak a. An hman tak tak dân erawhchu a ziak lo.
            Rev. Lalnghinglova lehkhabu ziak Zoram Nghahchhan ah chuan phêk 117-ah 1905 a hmang \anin a sawi. An hman dân pawh a ziak a. Zosâpthara te huaihawt a ni. Ruai\heh nân thangthlêng an kam a, an sava awhte chu an thawhkhâm a, vawk sûm nga an lei bawk a. Chhûnah chuan infiamna an nei a, tlaiah ruai an \heh a ni. Hemi tum hi Krismas an hman hmasakna ber niin a sawi bawk.
            Hetih hun lai hian Aizâwl lamah ringtu an la tam lo va, Rev. Liangkhaia ziak Mizo Chanchin, phêk 131-ah chuan kum 1899 ah mi pali in Baptisma an chang a, an zînga pahnih chu Khasi an ni. Kum 1900 ah chuan Baptisma chang an awm lo va, ring thar tlêm an awm, tiin a ziak a ni.
            Thil awm dân han thlîrin 1905 hma lamah hi chuan Missionary pawh pahnih emaw chauh an la ni rih a, Krismas an la hmang mumal lo a ni ang. Rev. Lalnghînglova sawi hi chiang taka Krismas an hman kan hriat chu a ni. Hemi hma hi chuan Aizâwla Sâp awmte hian Krismas niin thingpui an inho a ni. Mahse chu pawh chu kan hre chiang lo.
            Ka han târlan duh chu Mizo in Krismas kan hman hian a tîr a\angin ruai kan \heh zêl tih a ni. Kum 1901 ah Pûkpui khuaa an hman khân sial an talh a, kum 1905 ah Aizâwla an hman pawhin ruai an \heh a, ruai \heh nân thangthlêng an kam a, vawk sûm nga an talh bawk a ni.

BENG TI VÂR

QUIZ
Spot the difference:


Hming : ________________________________
Section: ________________________________
            Chhanna leh lawmman hi Circulation Manager Nl. C.Zosangliani emaw Tv. Lalrinawma Sailo hnenah thehluh tur a ni a, thai dik hnem berin lawmman an dawng anga, tihdik zat in ang an awm anih chuan \hum vawr a ni ang.

LAWMTHU  SAWINA
            Ni 22/12/2016 (Ningani) zân khân K|P Saikhamakawn Branch in Openair Fellowship a buatsaih a.  Hemi a hlawhtlin theih nana tha leh zung sengtu zawng zawngte chungah lawmthu kan sawi a, he hun min hlutsak a hlim leh lawm taka min hmanpuitu vengchhung mipuite hnênah lawmthu kan sawi bawk e.
            Tin, chanvo hrang hrang nei tura kan mi sâwmte pawhin harsatna nei lovin min tihhlawhtlinsak avangin kan lawm êm êm bawk a ni e.
Sd/-
(PC.VANLALHRIATPUIA)
Secretary
K|P Saikhamakawn Branch



K|P  HRUAITU THLAN
            Vawiin chawhma inkhawm banah hian kum 2017 chhunga Kristian |halai Pawl hruaitu tur thlan tur a ni a, K|P member zawng zawngte kan inhriattir e. Inthlang tur ten Pen ken \heuh i tum ang u.

HRIATTIRNA
            Ruai\heh chungchanga Kohhran mipuite hriat tur:
1) Ruai hi chawhnu dar 2:30 pm-4:00 pm chhunga \heh tur a ni.
2) Kawngpui ân Beginner Deptt. leh Sacrament Deptt. hall hi kum upa lam  kum 60 chin chunglam counter tur a ni a, a bak zawng hi Kohhran mipuite tân a ni.
3) Ruai sachana fatu te pui turin Kohhran mipui a thei thei zingkarah sa chan chem nen chhuah khawm tur a ni e.
4) Senior Department zirlai zawng zawngte zanin inkhawm ban hian fatute kan puih dan tur inhrilhfiahna hun nei turin Biak Inah \huthnufual tur a ni e.
5) Ruai fatu tura ruat te zing dar 5:00am-ah chhuah khawm tur a ni e.
            Lal ruai kîl turin Kohhran mipui zawng zawng kan insawm nawn leh a, hlim leh lawm taka puar taka Lal Ruai kîl turin kan insawm nawn leh a ni e.
Sd/- (R. LALMUANPUIA)
Fatu Leader

NPSS HRIATTIRNA
            Vawiin Chawhma inkhawm ah hian Naupang Sunday School (Primary - Senior Deptt.) te Krismas hla rem tur a ni a, \hutna rem angaih dawn avangin naupangte kal hma tur a ni a, nu leh pate’n kan fate lo hrilh hre turin kan inhriattir a ni e.

K|P  HRIATTIRNA
            Krismas leh Kumthar vuakveta Kohhran zaikhawm thingpui hi KTP lamin lumsak tur a ni a. Lum dan tur leh thingpui lum tu turte hming list Sunday School Hall bangah tar chhuah a ni tawh a, mahni in en mai tur a ni e.

HRIATTIRNA
            LPS SMNET customer te, Set top box lei si, Smart Card la vuah lo kan awm chuan a hnuaia Phone No.  ah hian arang lamin in-report tur a ni e.
Sd/-(Lalrimawia Kawlni)
LPS-SMNET Operator
Mb: 9436141490/9862817046

LAWMTHU SAWINA
            Kan fapa/ kan pa Lalbiakmawia’n  ni 18.12.2016 a min boralsan chungchangah khawtlang mipuite min buaipuina leh min \awiâwmna zawng zawngah khan lawmthu kan sawi a. A nat tirh a\anga min buaipuitu leh damdawiina a boral ni a, vengchhung a\anga Vanbawng lama min rawn bâwihsâwmtu; mahni hun leh tha senga rawn kala min lo hmuaktute chungah kan lawm êm êm a, in lama a \ul ang ang leh tih tur awm apiangte kan tih ve ngai miah lova min lotihsaka min \anpuina zawng zawngah khan lawmthu kan sawi tak meuh meuh a ni. Vengchhung mipuite kan chungah in\hatna zawng zawngte hi keini chhungkua hi chuan kan rûl sêng dawn lo che u a, Lalpa’n a let tam takin malsawmna in rûl che u rawh se tih hi kan \awng\aina a ni e.

In khawngaihna dawngtu
Pu Lalsailova leh
Pi Lalnunfimi te chhungkua
Taitesena Section

LAWMTHU SAWINA
            Keini Moria Group ten ni 19-23.12.2016 (Mon-Fri) chhunga Camping hun siam a, Kohhran Committee ten phal taka Sunday School  Hall leh Choka bungrua min hman tir avangin Kohhran Committee-te chungah lawmthu kan sawi a. Tin, Kohhran mipuite min \awng\aisakna zawng zawngah lawmthu kan sawi bawk a. Ei leh in min petu leh min tumsaka  min puitu zawng zawngte chungah lawmthu kan sawi tak meuh meuh a ni.
Sd/- (C.LALHRUAIA)
Secretary, Moria Group

TUALCHHÛNG

,       Lalruatdika s/o C. Lalnunsanga (V.Sec) chu damlohna avangin Synod Hospital, Durtlangah Enkawl mek a ni.

,                Pi Rinzami w/o Pu Lalthlamuana (Vala)  (T.Sec) chu Falkawn Hospital ah zai a enkawl mek a ni.

,                Pu Zosanglura (Zotea) h/o Enet-i chuan MPSC Departmental Exam-ah UDC a inziak tling.

CHATUAN RAMAH
            Pu Lalbiakmawia (40) chuan ni 18.12.2016 (Pathianni) khan chatuan ram min lo pan san ta a. A kalsan tak a nupui fanau, nu leh pa, uanau leh chhung leh khatte Mipui Aw Editorial Board-te chuan kan tawrhpui a, engkimtithei Pathian chuan thlamuanin, vengin awmpui zel se tih hi kan \awng\aina a ni e.

NGENNA
            Saikhamakawn Thlanmualah hian mi \henkhatin, an chhûngte zalhna, tha leh sum sengin an hmangaih mualliamtate thlân an chei a, heng an cheina pangpar, hmanrua leh thil dangte lo khawih sak leh lo tihdanglam sak tawh lo turin kan inngên a, abik takin naupangte, nu leh pa te hian hetiang lama kut hlei lo turin i hrilh hre hrâm hrâm ang u tiin kan inngên a ni e.
Sd/- (R.BIAKTHANSANGA)
Secretary
Local Council, Saikhamakawn

LAWMTHU SAWINA
            TBZ Mission Field hrang hranga Missionary leh ringthar ho Christmas kumthar hmanna tur sumtuak nana TBZ Unit Saikhamakawn tena, Christmas Carol kan neih a min \anpuitu vengchhung mite hnenah Pathian hmingin lawmthu kan sawi e.
Sd/- Secretary
TBZ Unit Saikhamakawn

https://www.facebook.com/groups/SKKthalaipawl/
Saikhamakawn K|P e-mail : ktpskk@gmail.com   &   ktp_skk@yahoo.com



PUBLISHED BY LITERATURE SUB. COMMITTEE K|P SAIKHAMAKAWN  BRANCH, COPIES : 350


No comments:

Post a Comment