Friday 25 March 2016

Mipui Aw 27.3.2016

MIPUI AW
KARTIN CHHUAK
Vol. XXII Issue No. 13 Kristian Thalai  Pawl  Saikhamakawn Branch  Pathianni Dt.27.3.2016

Vawiin   changvawn
            Tin, vantirhkoh chuan hmeichhiate chu a bia a, an hnenah, “Nangni chuan hlau suh u. Isua, an khenbeha kha, in zawng tih ka hria e. Hetah a awm tawh lo ve; a sawi ang ngeiin a thawhleh tawh kha.
                        Matthaia 28: 5 & 6

 KOHHRAN PROGRAMME:
27.3.2016 (Pathianni)
Easter Sunday
Chawhma Inkhawm

Thupui                       : “Thihna chelh hlen theih a ni lo”
Sawitu                        : Upa Zonunmawia    
Chawhnu Inkhawm
Thupui                       : “Amah ngaitute hnenah a inlâr”
Sawitu                        : Upa Lalzuiliana
                        Zân inkhawm
Thupui                       : “Amah angin kan tho leh ang”
Sawitu                        : Upa C. Lalmuankima

K|P INKHAWM PROGRAMME
28.3.2016 (Thawh\anni Z^n)
Short Sermon

Hruaitu           : Tv. Lalfakzuala
|antu              : Nl. Lalrinliani
Sermon           : Tv. F. Laldingliana
Thilpek lakh- : Nl. C. Zodintluangi
awmtute           leh Nl. Nancy Zoremsangi
Zai hruaitute  : Tv. Lalhmangaiha
(15-30 March)  leh Tv. Nathan Lalzuisanga
Key Boardist  : Tv. Malsawmdawngliana

KOHHRAN HMEICHHE INKHAWM PROGRAMME
Ni 29.3.2016 (Thawhlehni Z^n)
Hruaitu       :  Pi K.Lalbiaksangi
|antu           :  Pi Vanlalsiami (VL-i)
Thuhriltu    :   Pi Hualthangpuii                                                                    

SERMON

THOLEH NUN
IIKorinth 5:15 tin, a nungte chu anmahni tan an nun tawh lohva, an thih aia thia tholeha taan chuan an nun tawh zawkna turin a ni mi zawng zawng thih aiin a thih ni.
            Lal Isua Krista chu min chhandamna turin a thi a tholeh ani tih hi chu kan hre chiang viau a. Chhandama kan awm theihna turin Pathian anga awm a, Pathian tluka awm pawh thlahleh hlei thei lovin, mihringte anga lo piangin bawih angah a insiam a, thi khawp hial a thu zawmin a awm a, amah leh amah a in ti tlawm a. Inngaitlawmin thi khawp hialin thu a zawm ta, krossah a thi ta. Heng zawng zawng hi min chhandamna tura a tawrhna a ni a. Chu a thihnaah chuan kan sualna zawng zawng a phur a, amahah chuan belin a awm ta. Chu Krista thihna chu kan mihring hlui thihna atana Pathian ruat a nih ang ngeiin, chu Krista thihna chu kan mihring sual pu taksa thihna chu a lo ni ta.
            Lal Isua Krista kaihthawha a awm a, a tholeh ta. Chu Lal Isua thawhlehna nun tak chu kan nunna atana Pathianin a ruat chu a ni ta. Paula chuan ti hian a sawi a, ‘A thihna anpuiin amah nen kan inzawm tawh chuan a thawhlehna anpui pawhin kan inzawm bawk ang (Rom 6:5)’. Lal Isua thihna hi kan thihnaah kan ruat anih chuan a thawhlehna pawh hi kan thawhlehna chiah chiah a ni tih hi kan hriat reng a pawimawh. Chu Krista tholeh nun chu kan nunna tura Pathian ruat a nih tawh avangin, a thihna tawmpuitute chu a thawhlehna nun hi kan nunna tur a ni ta. Keimahni tana nung thei kan ni tawh lova. Kan thih aia thia tholeh atan hian kan nung tawh tur a ni. Chu nun chu Krista thihna tawmpuitute nun dan tur chu a ni.
            Krossah khenbeha thi ta kha Keimahni a ni tih kan hriat a, he Kross a thi tawh zawk keimahni tan hian kan nun a rem tawh lova, Tholeh ta zawk Krista nun tawmpuitute kan ni tawh zawk a ni tih hre reng chung a nung tur kan ni tawh. Hei hi Tirhkoh Paula chuan chiang taka sawiin mi zawng zawng thih aia Krista thih chhan kha a ni a ti a ni. Chuvangin kan thih aia thia tholeh Krista nun hi kan nunna tur dik taka ni tih kan hriat reng a. Keimahni tana nung thei kan ni tawh lova, Krista tana nung tur hi kan ni tih kan hriat reng hi a pawimawh a ni. Misual bawlhhlawh ber ten Krista nun kan han \awmpui a, kan nunna atan Pathian in min han pawmsak mai hi a ropui hle mai. Hetiang kan chan theihna tura Krista inngaihtlawmna leh a tawrhna hre reng chuanga nung a, Krista keimahah hian a nung em...? tih hi kan in enchian reng a pawimawh.
                                                     
EDITORIAL  BOARD

Editor :                               f             
Pu R.Lalmuanpuia          9612159842
Jt.Editor:
Tv. F.Laldingliana           9862378567
News Editors :
Pu Tommy Zirnuntluanga   9862913684
Tv. Laldinpuia                         9862813325
Tv. Pc.Vanlalhriatpuia   9862732381
Tv. Lalnunzira                         9862664253
Tv. Lalzirliana                         9862381918
Circulation Manager:
Tv.Lalrinawma Sailo       8974945579
Nl. C.Zosangliani        8731005507
Editorial.........?


                        Tunlai khawvel hi mi thenkhat chuan khawvel hmanhmawh tite pawhin an sawi thin. Thiamna avanga thil changklang leh awlsam tak tak lo chhuak zel hian mihrfing nun a tih awlsam a, awlsam taka rang tak sia thil tih zung zung a theihna turin theihna turin hmanrua tha tak tak leh tangkai tak tak a lo chhuak zel a. Mihring tha leh zung seng tlem zawnga chak tak leh rang tak tak sia tha thei ang ber zela thil siam leh tih mai theihna turin khawl changkang tak atak a lo chhuak thar zel a. heng zawng zawng hian mihring nun a ti awlsama chhawk zangkhai tur atan a duan chhuah leh siam ni mahse, heng thil hian kan nun a ti awlsamin, chhawk zang khai viau thin mahse, mihring hi kan buai a zual telh telh a, kan indaih loh telh telh lawi si chu a ni ta ber mai. Enge a chhan kan tih chuan mihring khawsakna lo changkang zel hian kan duh leh mamawh a pun ve zel vang a ni awm e. heng kan nun tih awlsam tura kan hmanraw neih tam tak hian min chawk zangkaina chen chu awm teh meuh mahse, nun hi a awlsam poh leh duh leh mamawh hi a san chhoh ve zel si chuan buaina tur hi a tam chho ve zel dawn a ni mai a. Khawl tha leh changkang tak tak pawh lo chhuak thar zel se, thil reng reng hi awlsam zawk zel pawhin tih zung zung theih chhoh zel pawh ni se la, kan buai zual zel dawn a nih hmel hle mai.

ARTICLE

GENESIS LEH SCIENCE
Kaina hunlai khawvel (Cainite Civilisation)
            Genesis bung 4-na kan chhiarin Kaina damchhung ngeia sualna lo pun chak hman zia leh mihringten hma an sawn chak zia chauh kan hmu a ni lo a; Nova hunlaia tuiletin a chimpil tak khawvel hmasa zawk ‘antediluvian world’ awmdan tur riruang mak tak mai a hmuh theih tlat mai. Chumi hunlaia khawvel awmdan chu tuilet khan a hr<k reh hneh em avangin pipute titi leh thawnthu angin hnam tinte hian an ropui hun lai (Golden age) angin an lo sawi mai \hin a ni.
            Chhinchhiah tlak tak mai chu kan thlahtu bul, hnam mawl leh lung hriamhrei mai mai hmang tura kan ngaih te khan hmanraw changkang tak tak an lo hmangin, khawsak danah pawh ‘civilisation’ sang tawk tak an lo din tawh a ni tih hai rual lohin hnuhma an hnutchhiah tlat mai. tuifinriat mawng a\angte leh lei chhungril a\angtein chutiang hmanraw mak tak tak te chu an hmuchhuak tawh a. Tunlaia mithiamte zinga ngaihdan an vawrh lar deuh mai chu Atlantis thliarkar khawpui ropui tak mai, tupui hnuaia pil bo ta daih chu a ni. Atlantis a mi cheng te chu Grik ho hnam thlahtu, hnam fing tak leh changkang tak nia ngaih a ni. Ziaktu \henkhat rin dan phei chuan hmanlai khawvel mite khan arsi danga mite nena intlawhpawhna bulbal tak an lo nei a ni ngei ang tiin lungbanga vansang lawn mi (Astronaut) lemziak niawm tak tak te chu \anchhanah an hmang a ni.
            Heng a chunga chhui dan hrang hrang leh hnuhma hlui an hnutchhiah a\angte hian thutlukna tak tak chu awm thei rih lo mahse, hmakhawsanga mite kha tunlaia miten evolution ngaihdan z<la kan inzirtir ang ngawt hi chuan an lo mawl hauh lo a ni tih erawh chu a chiang tawk hle. tichuan khing kan tarlan a\ang khian Genesis bung 4-na pawh hi thlir l>t ila, a fiah thei tawh ang.
            Hmalai chanchin ziakna bu hrang hrang han thlir kual hian Bible record hi thuziak rintlak tluantling awmchhun chu a ni leh \hin a. Chuvangin tuilet hmaa khawvel awm dan, Pathian thu zir miten “Cainite Civilisation” tia an sawi \hin chanchin hi a tlangpui kan tar chhuak dawn a ni.
1)  Thilsiam chhuah thiamna lama hmasawnna: Isuan “eng fate aiin he khawvel fate hi an tunlai kawngah chuan an fing zawk a ni” (Lk.16:8) tia a sawi ang khan hmasang, Thuthlunghlui hun hmasa ah pawh mi \ha Setha thlahte aiin Kaina thlahte khan kawng tam takah hma an sawn chak zawk tlat mai. Pakhatnaah chuan, Kaina kha khawpui dintu hmasa ber a ni a, chuvangin thingtlang khawsak dan leh chhenna nghet lo (nomadic life) a\anga khawpui nun leh khawsak dan ngelnghet (urbanised life)  bul \antu a ni. Kaina thlahte zinga mi Jabala chu puanin kaih a, ranvulh lam hna \antu a ni bawk a. A unaupa Tubal-Kaina phei chu thir hriamhrei tinreng chhertu a ni a. Jubala chu \ing\ang leh phenglawng tumtu ho zawng zawng thlahtu - music hmuchhuaktu a ni. Heng mi pathumte hi Lameka fate vek an ni a. chutiang chuan hun reilote chhung lekin  Kaina thlahte khan eizawn dan kawngpui deuh deuh - khawpui nun nghet te, lo neih leh ran vulh te, invenna lam (defence) te, sumdawnna te, indona hmanrua te leh zirna lamah te hma an lo la hman tawh a. Hamraw changkang tak tak an siamchhuah thiam avang khan Kaina thlahte khawsak dan standard kha ahniam lo tih a chiang khawp mai. Tuilet hma khawvel lo changkan tawh zia tar chhuaktu pawimawh ber zawk erawh chu Nova lawng kha a ni awm e. Kha lawng ropui tak mai, ft 450 a sei, a vang ft 75, a san zawng ft 45 kha chhawng thum lai a ni a. Khatiang khawpa tuilet nasa leh ruahpuivanawnin a sawisak pawh dawl zo zan tura Nova’n lawng a lo tuk thei mai khan khatih hunlaia miten engineering technology lama an lo san tawh zia a entir a ni.
2)  Mihring pun chak dan: Khawsak dan a \hanchak ang bawkin tuilet hmaa mihringte kha an pungchak tih a chiang (Gen.6:1). Kaina’n nupui te a han neih a fa a han neih meuh huanh kha chuan khawpui dinna thamin mipuite pawh an lo \hahnem thawh tih kan hria a(khami hma kha chuan khaw te deuh a\angin bul an \an chho a ni ngei ang a). German ziaktu hmingthang Eric Sauer sawi danin chhungkaw tinin fa paruk chauh nei ang pawhin ngai ta ila, Kaina kha kum 400 chauha upa a nih khan thlah 100,000 zet a nei hman ang a ti a ni(Sauer, The Dawn of World redemption, p.67).Tuilet lo awm hun (Adama pian kum a\anga kum 1656) ah te kha chuan a chunga mihring pun chak dan ang chauh pawhin chhut ta ila, khawvel mihringte chu tluklehdingawn 7 tal an ni hman ngei ang” tiin Dr. Henry Morri chuan  a sawi (Morris, the Genesis Record, p.144). Chu chu tun kum 2016 kuma khawvel mipui zawng zawng (tluklehdingawn 7.4) vel deuh thaw a ni dawn tihna a ni.
3) Sual punlun chak zia: Kaina hunlai khawvel chanchina thil langsar ber chu hnial rual lohin sual punlun chak em em zia kha a ni. An thlahtu Kaina a\ang rengin thisen chhuahna, tualthahnain bul a han \an phawt a, Pathian pawisak lohna leh tualthah lam fakna hlain a tawp leh a ni. (Kaina leh a thlahte chanchin kan chhuiin Setha, mi \ha leh Pathian thuawih leh a thlahte  chanchin nen ngaihpawlh loh tur a ni a. Kaina thlah pasarihna Lameka hunlaia sualnain a vawrtawp a tawng laiin, Setha thlah sarihna, Enoka hunlai chuan Pathian ngaihsaknain a tawng san lai tak a ni thung. Adama fapa setha a\ang hian Isua Krista thlahtute chu chhui an ni).
            Eden bawhchhiatna avanga sualnain mihringte a tih khawloh theihzia chu Kaina leh a thlah pasarih te nunah khan a chiang bawk. Tualthahna, helna, Pathian pawisak lohna, nunrawnna leh phuba lak duna rilru  reng reng hi Kaina a\anga lo lang chhuak a ni. Chu chuan Pathian hnen a\angin mite a hruai bo a, Saimtu Pathian kalsan a, khawvel sakhaw zirtirna tinreng tichhuaktu a ni. Kaina thlah sarihna Lameka ngeiin Pathian remruat dan pawisa loin, nupui pahnih a han nei \an kau mai a ni a. Chu mai chu duh tawk loin thisen chhuahna leh ama tualthahna thu chu chapo puiin hlain a chham chhuak hial a ni (Gen.4:23,24).
            Chutiang nawmsak chenna khawvel civilisation  changkang tak  maiah chuan Pathian ngaihsakho Setha thlahte nen pawh an inchawhpawlh ta a(Gen.6:1-4). Pathian mithmuhah pawh mihring sualzia chu lo nasain, an rilru suangtuahna reng reng pawh sual hlir a ni a; mihringte chuan inpawngn>knain lei chu an lo tikhat ta a. Chtih hun, Nova dam laia mihringte sualna rapthlak zia chu sawiin a siak lo a, “tisa zawng zawngin leiah hian an awmdan an tichhe zo tawh”, tiin Genesis bu hian min hrilh hial a ni (6:5-13). Chutiang taka beisei leh tur pawh awm lo khawpa  ‘chhe zo tawh’ chu siam \hat leh tum ai chuan tihboral vek mai hi Pathian rorel dan a ni tlat mai! Hei hian khawvel tawp huna Pathian rorel dan tur pawh a hril tlang ruak a ni.
                       
BENG TIVÂR

QUIZ

SUDOKU


                        Chhanna leh lawmman hi Circulation Manager Nl. C.Zosangliani emaw Tv. Lalrinawma Sailo hnenah thehluh tur a ni a, ti dik vekin lawmman an dawng anga, tihdik zat in ang an awm anih chuan \hum vawr a ni ang.

Quiz lut zawng zawng zat:
Lawmman dawngtu:  


KOHHRAN PAVALAI PROGRAMME
Ni 31.3.2016 (Ningani Zan)
Chairman   :  Pu C. Zakhuma
|antu           :  Pu Rinngaihzuala
Khuangpu   :  Pu H.Remtluanga leh Pu Lalthanliana Ngente
Thilpek lakhawmtu: Pu Lianchia

NPSS HRIATTIRNA
            Naupang Sunday School zirlaite (Beginner-Sacrament) te vawiin chawhma Inkhawmah hla rem tur a ni a, dar rik hmaa inrem fel hman turin NPSS te kan inhriattir nawn leh a ni e, tin, nu leh pa te pawhin kan fate lo hriatpui turin kan inngen bawk e.

KOHHRAN ZAIPAWL HRIATTIRNA
            Zanin Inkhawmah Kohhran Zaipawl te hla rem tur a ni a, Inkhawm dar rik hma dar 6:15 pm ah hla ennawn tura thlengkim turin kan inhriattir nawn leh a ni e.

LAWMTHU SAWINA
 YMA Vanapa Section ten sum tuak nana Ngaizel Side drain tifaia Vanapa Section member hnatlang zawng zawng te chungah lawmthu kan sawi tak meuh meuh a. Tin hnatlana atana Motor min hman tirtu leh sum leh pai min petu te chungah lawmthu kan sawi bawk e.
Sd/-
(C.LALMUANAWMA)
Secretary
YMA, Vanapa Section

HRIATTIRNA
            Tunkar lo awm turah hian kum 2015 Tlangau hlawh vengchhung In tinah ` 10 rawn khawn a ni dawn a, vengchhung mipuite kan inhriattir a ni e.
Sd/-
(C.LALDAWNGLIANA)
Secretary
YMA, Saikhamakawn Branch

SYNOD MUSIC SCHOOL ADMISSION
            Synod Music School hnuaiah a hnuaia tarlan ang hian Tonic Solfa & Staff Notation (School naupang tan, 2-5pm), Vocal (zai zirna) leh Violin Class, April - June, 2016 chhunga zir duhte tan seat dil theih a ni a. Dil duhte chuan a hnuaia tarlante hi hriat nise:-
1. Worship Department, Synod Office a\angin dilna form hi lachhuakin March ni 29, 2016 ral hma ngeiin Synod Office ah thehluh tur a ni. March ni 30, 2016 ah seat chang turte hming tarchhuah a ni ang, zir tura thlante chuan March ni 30 & 31, 2016 chhungin Admission tihfel tur a ni ang.
2. April ni 5, 2016 a\anga class \an tur a ni ang.
3. Dilna-ah mahni awmna Kohhran lehkha thil tel tur a ni.
4. Hriat tur \ul dang chu dilna form-ah tarlan a ni.

LAWMTHU SAWINA
            Nimin ni 26.3.2016 (Inrinni) a Thlanmual leh a v>l tifaia YMA member hnatlang zawng zawngte chungah lawmthu kan sawi e.
Sd/- (C.LALDAWNGLIANA)
Secretary
YMA, Saikhamakawn Branch

PENIEL GIRLS’ HOSTEL
Chaltlang, Salem Veng
Admission hawn a ni leh ta e.
* Kum 8 experience kan nei tawh e.
* Teaching Experience nei ten kan enkawl e.
* Zirlaite uluk leh Strict taka enkawlna hmun a ni.
* Govt. Chaltlang H.S.S. bul lawkah kan awm e.
Contact:        9862506922
                        9862809037

TUALCHHÛNG
, Pu Zosangliana h/o Pi Sangawii (T.Sec) chu thanâ avângin Synod Hospital, Durtlangah zai niin enkawl mêk a ni.

, Pi Sangchhingpuii w/o Pu C. Lalrinsanga chu Falkawn Hospital ah zai niin enkawl mêk a ni.

, Pi Lalchhanhimi m/o Alan J. Lalramhluna (V.Sec) chu Synod Hospital a enkawl a nih hnûin a lo chhuak.

,Pu Lalliantluanga h/o Pi R. Lalthansangi (V.Sec) te chuan chhungkaw mamawha hman atan Car (Wagon R) thar an lei.

, Pu Lalchhanhima h/o Mahruaii  (V.Sec) te chuan chhungkaw mamawh a hman atan Bike (Achiever) an lei thar.

CLASS IX & X SCIENCE GUIDE BOOK
Class IX & X : K.Lalhmingmawia, Saikhamakawn (T.Sec) buatsaih New Evaluation Scheme thar ber kim chang taka tarlanna leh HSLC Question awm tel nghalna chu lehkhabu dawr hrang hrangah lei theihin a awm ta e.
            Ph.: 9862246899

ADMISSION OPEN
            Solomon’s High School, Kulikawn, Aizawl-ah Class VII, IX leh X tan Admission hawn mek a ni. Kum 25 chuang Mathematics leh Science subject a experience nei tawh in an zirtirna hmunah hian i fate rawn dah ve rawh le. Mathematics leh Science subjecta harsatna nei te leh Sports a tui te duhsak bik an ni ang. Hostel a awm nghal bawk e.
Last Four years result:
Year                Pass Percentage
2015                            80%
2014                            85%
2013                            84%
2012                            74%
Contact: 8014442431 / 8974133843 / 9774406688
HC THAWNGA
Top Ten Maths Tutor

https://www.facebook.com/groups/SKKthalaipawl/
Saikhamakawn K|P e-mail : ktpskk@gmail.com   &   ktp_skk@yahoo.com



PUBLISHED BY LITERATURE SUB. COMMITTEE K|P SAIKHAMAKAWN  BRANCH, COPIES : 350


Friday 18 March 2016

Mipui Aw 20.3.2016

MIPUI AW
KARTIN CHHUAK
Vol. XXII Issue No. 12 Kristian Thalai  Pawl  Saikhamakawn Branch  Pathianni Dt.20.3.2016

Vawiin   changvawn
            Bumin awm suh u; Pathian chu hmuhsit zia a ni lo ve; miin a theh apiang, chu mi vek chu a seng bawk dawn si a; Mahni tisa lama thehtu chuan tisaa mi chhiatna a seng ang a; Thlarau lama thehtu erawh chuan Thlarauva mi chatuana nunna a seng dawn a ni. (Gal. 6:7-8)

KOHHRAN PROGRAMME:
20.3.2016 (Pathianni)
TUMKAU NI
Chawhma Inkhawm
|antu              : Pi R.Zothanmawii
Zirlai 9-na      : “Pathian Thlarau                                             leh Lalpa Chhiahhlawh”
Chawhnu Inkhawm
              Thupui: “Lalpa hminga lo kal”
Thuhriltu: Upa Lalrindika

                        Zân inkhawm
            Thupui: “Lal Inngaitlawm a ni”
            Thuhriltu: Upa R.Lalngena

VAWIIN TLAI K|P FELLOWSHIP
Hruaitu            :  Tv. Lalrinnunga
|antu               :  Tv. Lalruatkima
K|P INKHAWM PROGRAMME
21.3.2016 (Thawh\anni Z^n)
Sermon Inkhawm

Hruaitu           : Nl. Lalngaihawmi Ralte
|antu              : Tv. Lalmuansanga
 Sermon          : Pu Lalremruata
Thilpek lakh- : Nl. Priscilla Zodinpuii
awmtute           leh R.Vanlalpeki
Zai hruaitute  : Tv. Lalhmangaiha
(1-15 March)    leh Tv.Nathan Lalzuisanga
Key Boardist  : Tv. Malsawmdawngliana

KOHHRAN HMEICHHE INKHAWM PROGRAMME
Ni 22.3.2016 (Thawhlehni Z^n)      
Hruaitu           : Pi Saithangpuii
|antu              : Pi Lalthangliani
Thusawitu      : Pi Lalchhingpuii



SERMON

Thilpek Ropui
“Pathianin khawvel a hmangaih em em a, chutichuan a fapa mal neihchhun a pe a, amah chu tupawh ring apiang an boral loh a chatuana nunna an neih zawk nan”.                                                                                            Johana 3: 16
            Thilpek hi a dawngtu tan chuan a lawmawmin hriat reng pawh a awl a, kan duhsak zawng te leh kan hmangaih te lo chu thilpek kan pe ngai lo a tih theih ang. Thilpek reng reng hi a let beisei a pek a awm a chu chu Thamna lam hawi a ni, a let beisei lo a pek erawh chu a hluin a lawmawm dan pawh a dang hle. Tlangvalin a ngaihzawng tan thilpek hlu tak a pe a, a chhan chu a ngaihzawng nu a nih vang leh a hmangaih ve vang a ni. Tin, Pa in a fa hnenah thilpek a pe a, a chhan chu a fa a nih vang a ni, thiante pawh kan thiante an nih avangin kan pe fo bawk \hin. Mihringte chuan kan chunga \ha te leh kan peka te kha kan tan engemaw an nih \hin vang leh a let beisei vangin kan in pe \hin, a dik a a kawng hmang pawh a ni reng a ni.
            Amaherawhchu kan Pathian erawh chuan mihringte rilru mil zawng leh kan lo rin dan zawngin a kal ve ngai lo, Amah phatsanatu, a fa nihna pawh pawm duh tawh lo leh sual fa ni tawh te tana a thawh nasat zia te, a hmangaihna ropui zia te hi a va han mak in a va hlu em. Boruak thianghlim kan mamawh tawk min pe a, sil leh fen, kan nitin kham khawp eitur min pek te, min enkawlna zawng zawng te hi khawvel kalphung mai emaw tih a va han awl \hin tak em. Nitina kan hun hmanna kawnga dam leh hrisel taka kan awm theih nachhan te hi Pathian min venna a ni tih hi kan hriat a pawimawh hle mai. Chumai bakah Amah vahbosan a, sual kawng lam thlang a, hawisan tawh te tan a fapa nunna min pe a, sual bumna avanga chatuan hremna tuar tur, Ama anchhia ngei dawnga hrem tur te, A  anchhe hnuai ata kan dam leh nan leh a hnen kan thlen leh theih nan a fapa nunna ngei min pe hi thilpek ropui ber a va ni tehlul em.
            Hla phuahtu in “Pekah Pathian i hneh ban thei lo ang” a lo ti a, keini in Pakhat kan pe a, kan Pathian erawh chuan a S^ng t>l, a S$ng t>l in min pe zawk si. Pathian tan kan nitin hun hmanah darkar khat pawh kan pek mang loh laiin A ni chuan chhun zan in min veng zawk si \hin, Pathian hnena kan thil pek ve te hi kan dawn a\anga teh chuan a va tlem tehlul em!!! Pathian hnen a\anga kan dawn hi kan va phu lo em, kan pek ve lam min  tehsak lova, malsawmna, chatuan nunna min petu Lapa chu fakin awm rawh se. Amen.
                                                     
EDITORIAL  BOARD

Editor :                               f             
Pu R.Lalmuanpuia          9612159842
Jt.Editor:
Tv. F.Laldingliana           9862378567
News Editors :
Pu Tommy Zirnuntluanga   9862913684
Tv. Laldinpuia                         9862813325
Tv. Pc.Vanlalhriatpuia   9862732381
Tv. Lalnunzira                         9862664253
Tv. Lalzirliana                         9862381918
Circulation Manager:
Tv.Lalrinawma Sailo       8974945579
Nl. C.Zosangliani        8731005507
Editorial.........?


            Inpumkhatna hi Lal Isuan a ngai pawimawh hle a. Khawvel a chhuahsa hnuah amah ringtute chuan a hnathawh an chhunzawm zel ang a, lei do an nei dawn tih a hria a. an do te hneh theihna tura hmanraw pawimawh tak , a Pa Payhian hnena a dil chu ‘Inpumkhatna hi a ni.
            Amah zuitute chu inpumkhat sela, inphuar khwm \ha sela, tum thuhmun hneiin hmelma bei tlang se a duh a ni. ringtute hian Krista ram ti zau tura inlungruala theihtawp chhuaha kan beih tlan a pawimawh hle a.Mahni aia midang dah pawimawh a, tlawm ngam a \ul a ni. Mahni kan indah pawimawh a, kan indah chungnun chhung hi chuan keimahni ah midangten Krista hmel an lo hmu thei lo a, kan rawngbawlna in rah a chhuah thei lo a ni.
            Kan rawngbawlna hrang hrang te pawh hi han thlir let ila, famkimlo mihring kan nih miau avangin tih fuh chiah loh leh tih fel tawk lohte a lo awm mai thei. Heng kan tih dik lo ah te hian mahni inpawm mai ila, in siam \hat tumin theihtawp chhuah ila. Midang leh kan \hiante pawhin diklohna leh fel lohna an nei ve thei tho mai. Hengte hi a awm pawhin en khum ila, an tih \hat leh an thawh \hatte hmuh tum zawk ta ila. Chutianga kan tih chuan kan rawngbawl hona kawngah pawh kan inpumkhat zawk ngei ang.

ARTICLE

GENESIS LEH SCIENCE
Kaina nupui kha khawi lam a mi nge?
            He zawhna hi hmasang a\anga vawiin thlenga zawhna pawimawh leh inhnial nana an hman fo chu a ni. Kaina kha Evi leh Adama te fa hmasa ber a ni tih kan hria a (Gen.4:1), a nau Abela lah a that ta mai si a (4:8). A lan danah chuan mi pathum chauh an la awm ni awm tak a ni a, mahse Kaina khan Abela a thah avanginmi tuten emaw a chungah phuba an la ang a, an that mai ang tih a hlau bawk si a. Chuti nise hlauh turin mi dang an lo awm ve tawh reng em ni? A nupui kha khawi lam a mi nge ni reng reng?
            Genesis Bung 4 leh 5 han chhiar hian he zawhna hi rinaiin chh^n a har lem hauh lo. A hmasa berin Kaina khan ama farnu nupuiah a nei tihah hian chiang phawt ila. Adama’n fanu leh fapate a neih duah thu kan hmu a (Gen 5:4). Thlahtu hmasate hunah chuan chhung khat leh mi hrang, lam hla leh hnai thliar hran tur a la awm lo ang. Khatih hunlai khan chhungkhat chhungkhat hnai innei khapna dan pawh a la awm lo bawk a. Chuvangin nupaa insiam a, chi thlah pung tur chuan an farnu te emaw an nu\a te emaw an nei mai a ngai lo thei lo ang. Khatiang hunah kha chuan mihring ch$(gene) a la thianghlim deuh zawk ngei ang a, an fateah pawh thil pawi engmah a la awm lo ang. abrahama pawh khan ama farnu ngei a nih kha nupuiah a neih (Gen. 20:12). A fapa Isaka tan pawh hnam dang neih phal lo in, an chhungkhat laina hnai a zawntir ngat a nih kha. Amaherawhchu hetiang chhungkhat hnai inneih hi  kum tam tak a lo vei hnu, Mosia hunah kha chuan chi inthlahna kawngah hlauhawm khawpa pian sualna (mutant gene) a thlen theih tak avangin khap a lo \ul ta a ni. (September 1993 a Doctor rual 200 lai New Delhi a an inhmuhkhawm \uminkum 3500 dawn lai liam tawh a Mosia dan siam kha nemnghetin chhungkhat hnaivai innei lo turin thur^wn an chhuah a ni. Chutiang laina hnai inneih pawlhna a\ang chuan naupang rilru kim lohna leh piansual dan kawng hrang hrang 200 lai a awm thu an sawi tel bawk.
            Kaina khan khawchhak lam Nod ram a mi nupui a han nei a ni ang tih ngaihdan kha lo thlir ve ila. Uluk takin han chhiar ila. “Kaina khan khawchhak lam Nod ram a\angin nupui a nei” tih thu hi a awm hauh lo. Gen.4:16-17 ah chuan “Tin, Kaina chuan a nupui a pâwl a; tichuan a rai a...khua a siam a” tih kan hmu. Helai thu a\anga a lan dan zawk chuan  Nod rama a han kal hian Kaina hian nupui a nei tawh reng niin a lang. Genesis bu ziaktu ziak dan a\ang pawh hian thil kalhmang chu a chh<t theih a ni. Entirnan Kaina nu leh pa, Adama leh Evi te kha Pathian thilsiam ni ruk nia siam, a tir a\anga nupaa insiam an ni na a, bawhchhiatna suala an tluk hnu, Eden huan a\anga hnawhchhuah an nih hnuah chuan Adama’n a nupui a pawl a, nau a pai thu leh Kaina a hrin thu tarlan a ni chauh a (Gen4:1). Chutiang bawkin Kaina chu Lalpa hma ata a chhuah a,  khawchhak lam Nod rama a awm hnuah a nupui a pawl thu leh, nau a neih a, Enoka a hrin thu tarlan a ni chauh bawk (4:17). Chuvangin nod rama Kaina a p>m luh hian nupui a nei tawh reng tih hi bung 5-a Adama thlahte chanchin record dan pawh hian a kamkeu deuh niin a lang.
            Engpawhnise Kaina’n nupui a neih hunlai emaw, a nau Abela a thah hunlai emaw kha chuan khawvelah mihring an lo tam tawh hle a ni tih Genesis bu hian a record chiang viau. Pakhatnaah chuan Kaina’n a nau Abela a thah khan a chungah miin phuba lain an that ve mai ang tih a hlauh em em dan a\ang khan Abela lama \ang leh lainattu mi engemawzat an lo awm reng tawh tih a chiang a. A hmu apiangin Kaina chu an thah mai loh nan invenna(chhinchhiahna), Pathianin a siamsak a ngai hial mai reng a; heta \ang hian Adama thlah a\angin mi tam tawk an lo awm hman tawh tih hi hai rual a ni lo. Pahnihna, Kaina’n fapa Enoka a hrin khan khua(city) a siam tih kan chhiar a (4:17). Khua meuh siam tur chuan a luahtu mihring pawh tawkfang an awm tawh a ni tih a chiang viau bawk.  
Kan chhinchhiah tur chu , Kaina’n Abela a thah kum te, a nupui neih kum te leh khawpui a din kum te hi a indawt zawnga tarlan a ni ve tlat lo mai hi a ni. Khatih hunlaia mite kha an dam rei hle a. Kum za tam tak chhung fa an nei chhunzawm thei reng bawk si a nih chuan, mi pakhat dam chhung kum 800/900 vel chhungin tu leh fa leh tuchhuan sang tam tak an piangin an inthlahchhawng hman dawn tihna a ni. Chi thlah pung a, leilung luahkhat tura Pathian malsawmna dawng an nih avangin Family Planning leh chhang tih kh^t lam chu an la hawi lo hle dawn a ni. Chuvangin Kaina khan nupui nei rual a lo nih meuh kha chuan Adama khan fanu leh fapa engemawzat a lo nei hman tawh ngei ang (Gen.5:4) ti zawngin ngai ila, helai thu hi a fiah thei deuh awm e. Rinthu phuahchawp aia Bible sawi dan kan pawm a nih chuan lei mihringte hi Adama thlahte vek kan ni; Adama thlah ni lo, midang lo awm ve nise lei mihringte zingah hian sual kai lo, Isua Krista tlanna pawh ngai ve lem lo kan awm dawn tihna a ni. Chuvangin Kaina pawh khan a farnute zinga mi nupuiah a nei tih hi kan pawm dan tur ni awm tak a ni.
                       
BENG TIVÂR
            MAK LEH TAK TAK NI BAWK SI
1. Indopui II na lai khan IBM Company hian Nazi hovin Concentration camp a an mi sawisak hlum leh thah te, a zat lo chhiara lo record zung zung tur atan Nazi pual liau liavin Computer a siamsak.
2. Khawvela Indopui II na tiam lova mihring thih nasat na ber chu China rama kum 1850 bawr vela thleng Civil War kha ani. He Civil War lo irhchhuah dan hi a ho kan ti dawn nge a mak kan ti zawk dawn, Pa pakhat Isua Krista unau ni a inngai tlatin a \huihhruai te nen he Civil War hi an chawk tho a, mipui tam takin an nunna an chan phah ta a ni.
3. Indopui II na laia German tuihnuai lawng Submarine pil chhan kha a ho ve angreng, an >kIn (toilet) a mumal loh vang zuk ni teh daih a.
4. US National Anthem khuan chang 3 a neia, mahse mipui zawng zawng khuan a chang 1 na chiah an sa thiam. Tin Greece ho National Anthem khuan chang 158 a nei.
5. Khawvelah hian keini Asian te chiah hian sam rawngah a dum kan pu. Ram dang mi sam dum emaw kan tih te hi a lo dum awzawng hleinem, a uk leh dum (dark brown) chawhpawlh daih hi alawm an lo put.
6. Kangaroo te vawikhat zuan hi keini mihring te zuan let sawm zet zawt a ni. Mahse pawiti reng reng suh, keinin duhtawka hnungzawnga kan zuan theih laiin anni (kangaroo) chuan an thei ve lo.
7. China ram hruaitu ropui Mao Zedong-a khan a damchhungin a ha (teeth) kha vawikhatmah a nawt lo. Tin, Queen Isabella of Castile, Christopher Columbus-a tirchhuak tu khan a damchhungin vawihnih chiah a inbual. Chu pawh a pianhlimah leh a pasal neih dawnin.
8. Gymnastic kan tih mai hi 900 BC a an hmuhchhuah a ni. A tirah chuan Greek athletes hovin saruak ngal ngatin he gymnastic hi an lo perform \hin a ni. Tin, Olympic ah pawh a dang chuang lo, tilte then lauh lauh leh hnute uai \huau \huau chungin an lo in theh ve \hin.


QUIZ

CROSSWORD
  

            Chhanna leh lawmman hi Circulation Manager Nl. C.Zosangliani emaw Tv. Lalrinawma Sailo hnenah thehluh tur a ni a, ti dik vekin lawmman an dawng anga, tihdik zat in ang an awm anih chuan \hum vawr a ni ang.

Quiz lut zawng zawng zat: 3
Lawmman dawngtu: Malsawmtluangkimi (V.Sec)


PICK UP CHAHBI TI BO
            CP Road pheiah Pick up chahbi ka ti bo hlauh mai a, a lo hmu leh chhar in awm chuan khawngaiha min pe let turin ka ngen a che u.
In \hian,
Lalhunthara (Puia)

KOHHRAN ZAIPAWL HRIATTIRNA
            Ni 22.3.2016 (Thawhlehni) zan hian Kohhran zaipawl te hla zir tur a ni a, hla rem tur a tam avangin hla la zir lo te pawh \hahnemngai taka zir vek turin kan inngenin kan inhriattir nawn leh a ni e.
Sd/- (P.C VANLALHRIATPUIA)
Secretary
K|P, Saikhamakawn Branch

LAWMTHU SAWINA
            Ni 17. 3. 2016 (Ningani) zingkara Isaia Group member hnatlanga chhuak zawng zawngte chungah lawmthu kan sawi a, tin, inhlawhna min petu Pu V.L Malsawma (T.Sec) te chhungkaw chungah lawmthu kan sawi bawk e.
Sd/- (LALDINPUIA)
Secretary, K|P Isaia Group

BIAL ZAIPAWL MEMBER THAR
            Kum 2016-2018 atana kan Kohhran a\anga Hlimen Pastor Bial Zaipawl Member thar te:
Soprano: 1)  Nl. Lalngaihawmi Ralte
                2)  Nl. R. Zonuntluangi
Contralto:    Nl. C. Lalrempuii
Tenor:          Tv. Lalrinnunga
Bass:       1)  Tv. C. Laldawngliana
                2)  Tv. C.Zoramthara

LAWMTHU SAWI NA
Ni 14.3.2016 (Thawh\anni) Zana ramkâng chhuak vanga kan in bul leh huan kângah a tawp thleng a tlawmngai tak a min \helhpui a, zan thim karah harsa taka a \ul ang anga thil min senghâwipui a huan chhungah te mei kawng min phiah saktute zawng zawng chungah khân kan lawm tak meuh meuh a. A mimal tê tê in lawmthu kan sawi sengin kan inhrilh hman ta si lo a,hei hi kan lawmthu sawi nan min lo pawmsak turin kan ngen a che u, kan tana intlawmngaihna leh \hatna ah te kan lawm tak meuh meuh a ni,kan chunga in \hatna te Lalpan a lêt tam tak in rûl che u rawh se.
            In \anpui na dawngtu
Pi Ngurrochhingi leh Pu Zairemmawia te chhungkua

Zanin BPL inkhel turte:
Southamton Vs Liverpool (7:00)
@ Starsport 2
Newcaltle Vs Sunderland (7:00)
@Starsport 2 HD
Tottenham Vs Bournemouth (9:30)
@Starsport 4
Man. City Vs Man. Utd (9:30)
@Starsport 2

ADMISSION NOTICE
NEW HOPE ACADEMY
Upper Republic, Aizawl
            Kum 2016-2017 Session atan Class IX-XII (Arts) Admission hawn a ni ta. Experience Teacher ten an zirtirna hmun, School building nuam leh classroom awmna nuam tak kan ni e. Board Exam tur Class X leh XII tan Study Camp kan neih pui \hin a, zirlai chak lo te tan beiseina thar nen theihtawp kan chhuahpui \hin. Hrechiang duh tan:

Contact: 9862810672/                                       8257035798
New Hope Academy
Upper Republic, Aizawl
R. Hautluanga Building
Near Sikulpuikawn

ADMISSION OPEN
            Solomon’s High School, Kulikawn, Aizawl-ah Class VII, IX leh X tan Admission hawn mek a ni. Kum 25 chuang Mathematics leh Science subject a experience nei tawh in an zirtirna hmunah hian i fate rawn dah ve rawh le. Mathematics leh Science subjecta harsatna nei te leh Sports a tui te duhsak bik an ni ang. Hostel a awm nghal bawk e.
Last Four years result:
Year                Pass Percentage
2015                            80%
2014                            85%
2013                            84%
2012                            74%
     Contact: 8014442431
                   8974133843
                   9774406688
HC THAWNGA
Top Ten Maths Tutor

TUALCHHÛNG
,Pi Lalmuanpuii w/o  K.Lalremruata (V.Sec) chu damlohna avangin Falkawn Hospital ah enkawl m>k a ni.

, Nl. Lal\anpuii d/o Thangluaia (Ch.Sec) chu damlohna avanga Greenwood Hospital a enkawl a nih hnuin a lo chhuak.

,Pu R.Lalremruata h/o P.C Vanlalruati (T.Sec) te chuan A pakhatna atan Fanu duhawm tak an nei thar.

,Tv. Lalhriatrenga s/o Suithanga(Ch.Sec) te chuan chhungkaw mamawh a hman atan Bike (R-15) an lei thar.

ADMISSION NOTICE
            Nazareth English School,  Saikhamakawn opens admission from Nursery to Class VI for the Session of 2016-2017. You are welcomed to boost the level of your aspiration and to enlighten your potential challenge and hope of future. Excursion outside Mizoram for our students will be organised every year as per conveniences.
Admission fee: ` 1000 for all
Monthly fee   : ` 600 for Class 1-VI
                        ` 500 for KG I&II
Location        :             M/S Liantluanga Building, Saikhamakawn.
For Further inquiry and admission,
Contact: 1) David Lalzara Fanai, (Mizo/English/Hindi) 8415854809
2) Pu Rohnuna Sailo 9862383744

YMA HRIATTIRNA LEH LAWMTHU SAWINA
1. DONATE: Pu Lalrochama’n, a nu leh a pa te lungphun hriatreng nan Oxygen Concentrator chu damlo Oxygen mamawhtu te ten an hman atan, Saikhamakawn Branch YMA kutah a rawn hlân (Donate) a, kan lawmin lawmthu kan sawi tak meuh meuh e. Oxygen mamawhtu ten aman awm lovin a hman theih nghal a, amaherawhchu, kan ta \heuh a ni tih hriain,  enkawlin i dîm tlang ang u. Khawtlang tana mi inpe leh thil phal, khawtlang mamawh hretu kan nei \hin hi kan vannei tak meuh meuh a ni.

2. HRIATTIRNA: Ni 21.3.2016 (Thawh\anni) a\ang hian hun engemaw chen chhung chu YMA Hall chei \hat anih dawn avangin Hall hmang \hinte leh infiam \hinte, thu leh awm hmâ chu lo chawl rih turin kan inngenin kan inhriattir a, Hall hmangtute leh infiam \hinte in mi hriatthiamna kan han dilin; hman theih / infiam theih anih veleh kan inhriattir leh dawn nia.
Sd/-
(C.LALDAWNGLIANA)
Secretary
YMA, Saikhamakawn Branch

https://www.facebook.com/groups/SKKthalaipawl/
Saikhamakawn K|P e-mail : ktpskk@gmail.com   &   ktp_skk@yahoo.com



PUBLISHED BY LITERATURE SUB. COMMITTEE K|P SAIKHAMAKAWN  BRANCH, COPIES : 350