Sunday 5 August 2012

Mipui Aw 29.7.2012


MIPUI AW
Vol. XVIII Issue No. 31 Kristian Thalai  Pawl  Saikhamakawn Branch  Pathianni Dt.29.7.2012


VAWIIN CHANG VAWN
            Chutichuan, Krista hnenah kaihthawhin in awm ve tawh chuan chung lam, Pathian ding lama thu Krista awmnaa thil awmte chu zawng rawh u. Chung lama thil awmahte chuan in rilru nghat tlat rawh u, leia thil awmahte chuan nghat lovin.

KOHHRAN PROGRAMME
29. 7. 2012 (Pathianni)
Chawhma S.S inkhawm
Tantu: Pi Zuimawii
Chawhnu
Thusawitu: Upa Zonunmawia
Zan Inkhawm
Thusawitu: Upa Lalzama

KTP PROGRAMME
 Dt. 30 .7. 12 (Thawhtan zan)

Hruaitu :Tv. R. Lalzamlova
Tantu     : Nl. Vanlalmalsawmi
Thusawitu     : Pu R. Lalmuanpuia
Thilpek lakk            : Nl. Lalnunsangi
hawmtu turte Nl.Jerry Saibuangpuii
July thla zai hruaitu turte
Hla hruaitu   : Pu Jeff Lalhmingsanga
turte                 Pu R.Lalmuanpuia
Musician       : Upa Lallawmchhunga
                          Tv. Malsawmzuala

VAWIIN  TLAI   FELLOWSHIP

A hmun: S.S Hall
Hruaitu:Pu Lalremruata
Tantu: Tv. Lalrinnunga

KOHHRAN  HMEICHHE  PROGRAMME (Ni 31.7.2012)
Hruaitu: Pi Hmangaihsangzuali
Tantu: Pi V.L Beiseii
Thusawitu: Pi Sawizuali



SERMON
LAWM  RAWH  U

            Philippi 4  4Lalpa ah chuan lawm fo rawh u: ka ti leh pek thin ang, lawm rawh u. 5In dawhtheih zia mi zawng zawng hriat ni rawh se. Lalpa chu a hnai e. 6Engah mah mangang suh u; engkimah tawngtai leh dilin, lawmthu hril tel zelin, in duhna te chu Pathian hnenah hriattirin awm zawk rawh se.

            Mihring te hian vanneihna kan dawng chang te, kan duh leh kan awh ngawih ngawih kan neih ni te, harsa taka kan beih a; a tawp a kan tum ram kan thlen ni te hian lawmna leh hlimna duhawm tak chu kan nun chhungah a lo luang lut thin a ni. Chu hun chu a nuam in a engthawl thlak a, thil tih a nuam in, kan bula awm midangte tan a nuam thin. Lawmna a kan nun a khah ni chuan midang kan huat te, kan hmelma thin te pawh kan rilru ah a lang tawh ngai lo. Lawmna in kan rilru a luah khah ni ang renga awm tur leh chu lawmna atanga Pathian kan dawr ang reng a dawr turin kan Pathian thu in min duh a. Mahsela chu nun neih reng chu harsatna leh vanduaina a lo thlen niah meuh chuan a harsa thin a ni. He hunah tak hian kan Pathian chuan lawm turin min ti tlat si. Lawmna chhan awm lova lawm erawh mihring te tan thil har leh tih rualloh a ni lawi si.
            Zawlnei Habakuka chu Pathian hmaah han phun ve bawk mahsela a tawngtaina hlaah chuan; a hmelma ten harsatna leh mangan na tawpkhawk rawn thlenin; a ran rual te, a grape kung te, a olive thing duah tha tak tak mai te chu rawh tihchhiat sak vek mahsela Pathianah chuan ka lawm zel dawn a ni a ti tlat a. Engvanga he thu hi sawi thei nge a ni, tu fa nge lungngaihniah lawm ngai a, ngui ni ah tap lova hlim thin. Habakuka erawh chuan engkim hi Pathian pek a nihzia te, Pathian chu a chhandamna leh a chakna a nihzia a hrechiang a, Pathianin a kalsan ngai dawn bawk si lo tih a hriatchian na chuan lawmna leh thlamuanna a pe a, a hmelma ten engtiang pawhin a chuangah hleilenna lantir mahse engkim a engkim zawk Pathian a neih avangin a lawm mai zawk a ni. Khawvel thila innghat ni ta se Habakuka hi a lawm reng theih hauh lovang. A  innghahna leh a chhandamna chu a hmelma ten an tichhe ve thei lo tih a hrechiang tlat a ni.
            Kum tam tak he khawvelah kan lo hmang ral tawh a, kan kum hman tawh zawng zawng chanve pawh lungngaihna in kan hmang em ni? Harsatna leh manganna kan tawh ni hi belhkhawm ila kumkhat pawh a tling tawh angem? Pathinin min hruaina zawng zawng hi; kan chungah harsatna a lo thlen chang pawhin i chhut kir thin ila; chutah chuan Pathian min hruai tawhna avangin harsatna vawrtawp kan tawh mek lai pawhin lawmthu kan sawi thei ngei ang. Lungngaihna ni reilo te kan tawh changa kan vui mai thin hi kan ti dik dawn em ni? Harsatna karah pawh lawm thin te hnenah kan Pathian hi a awm hla  ngai lova, manganna an tawh mek lai pawha; Pathianin alo enkawl tawhna avanga lawm tlat thin mite tawngtai na chuan Pathian a ko eih a, tichuan mihring rilru in a hriat ngai loh thlamuanna a  pe thin a ni.



EDITORIAL  BOARD

              (
Editor :
Tv.PC.Vanlalhriatpuia         - 9862732381
Jt.Editor:
Pu R. Lalmuanpuia               - 9612159842
News Editors :
Tv.RLalzamlova                   - 9612413196
Tv.R.Zodinsanga                  - 8974743073
Tv.F.Laldingliana                 - 9862378567
Tv.Lalhmangaihzuala          - 9862846345
Circulation Manager:
Pu.C.Lalnunsanga                - 9612413287

Editorial.........?
                        Khawvel hun a hmawr tawh zia tamtak chuan an sawi fo thin a.  Kan Bible-in hun tawp dawn a thil thleng tur a sawi tam tak pawh ngaihtuah peih tan chuan thleng mek zel te pawhin a hriat theih awm e. Nakinah phei chuan hun khirh tak tak a lo la thleng zel ang a, tunlai ang ah pawh han ngaihtuah ila, simna tak tak nena pianthar chu thil har tak a ni tawh,  a chhan chu tunlai khawvelah Krista aia thlan tur tam tak awm anga a lan vang a ni.
            Sawi vek sen pawh a har ang; hetiang hun kan thlen mek avang hian ringtute kan tan zual sauh sauh a pawihmawh takzet a.  Khawvel ropuina leh finna te, nawmsakna hmang ten mi tamtak chu Setana’n hremhmun lamah a hnuk liam mek tih hi sawi tam ngai lovin kan hmu a, mahsela ringtu ten Pathian chakna ring in nasa takin i bei ang u. Pathian hnenah kan tawngtai tam a tul bawk awm e. Setana’n nasa taka hna a thawhna ah hian Pathian hnenah harhna ropui tak i dil ang u.
            Zorama harhna lo thleng hmasa kan ngaihtuah chuan Pathian miten Zoram a harhna a lo thlen theih nan nasa takin an in pe a, keini pawh tunlai khawvel hmawr tawh taka harhna a lo thlen theh nan hmanlaia an in pek aia nasa a inpek pawh a tul ngei ang.

ARTICLE
HARHNA
Pu R. Zohmingliana
          Harhna Mizorama lo thleng hmasa ber chanchinah hian zirtur kan neihte kan hriat theih nan kan hriat ang ang te i han tar lang teh ang.
            Kum 1905-ah khan Welsh ah harhna ropui tak mai a lo thleng in an ram pumpui mai chu a tuam chhuak in, a chanchin chuan ram hrang hranga Kristian awmte a deng chhuak a ni mai a. Hetih lai hian Mizoramah pawh Kristian 90 vel hi an awm ve tawh in Rev. D.E Jones (Pu Zosaphluia) leh Rev. Edwin Rolands (Pu Zosapthara) te kaihhruaina in an phur tlang ve hle tawh a ni. Hetia Welsh ram a harhna lo thleng chiam mai hi Khasi ram (Meghalaya) a Cherapunjee a missionary Rev. John Robert-a chuan chawlh hman pahin a zuk chhim ve a, a ni pawh chu he harhna hian lo man ve in Khasi ramah chuan rawh chhawm chho zelin Cherapunjee-ah chuan in tanin Khasi ram chhung hmun tam takah chuan harh-na a lo thleng zel ta mai a ni.
            Hetia Khasi ramah harhna ropui tak mai a lo thleng a, Kristian nasa tak a an lo pun phah takah chuan Mizoram atang pawh a chhim tur a intirh ve tha in an hria a. Rem chang tak maiin a kum leh 1906 kum tir lamah chuan Khasi ram a Moirang khuaah chuan Assembly-a awm dawn bawk a. He Assembly ah hian Khasi ram a harhna chhim pah in Palai in tirh ve ngei an tum ta a ni. A hun a lo thlen dawn chuan Mizoram chhim lam atangin Pute-Thangkunga, Zaithanga leh Parima, Hmar lam atangin Pute-Chawnga, Khuma, Thanga, Vanchhunga te leh Pite-Pawngi, Thangkungi leh Siniboni te ho chu Pu Zosapthara hovin mi 11 lai chu an kal ve ta a ni.
            He inkhawmpui an hman chhung leh Khasi rama an awmchhung hian engmah chang in an in hre lova, amaherawhchu Aizawl an lo luh dawn tep Chaltlang chhuah dawnah tawngtai rualna an hmang ho ta a, mahse harhna han tih tham em chu lo thlengin an in hre bawk si lova. Aizawlah chuan an han cham hahdam te te a. April ni 9,1906 ni chuan chhim lam palaite chu haw zai an rel ta a. Hemi tuk zing karah chuan thlahna te neiin KHB no 572na ‘Kan in hmuh kan in tawh leh hma zawng’ tih hla an han sa chu an sa tawp hlei thei ta lova, an ban an hawiin an in sawi dual dual reng a, hla pawh chu an sa nawn ta reng mai a, an hlim em em mai a ni. Hla an han sak tawp meuh chuan ni a lo herin han hawna rual a ni ta lo bawk nen an cham leh ta a. Zan lamah pawh chuan an inkhawm leh ta in an hlim em em mai a, an thawm hria apiang an lo kal khawm a, Harhna chuan a lo man ve zel mai a ni.
            A tukah chuan chhim lam palai te chu an haw ta a, an riahna khua apiangah pawh an chanchin chu an sawi zel a. Lunglei- Serkawn an thlen chuan report kimchang an han pe a, Harhna chuan a ngaithla ho leh midang lo pung ve zel pawh chu a man nghal ta mai a. Tin, Kristian awmna khua apiangah chuan Harhna chu a thleng zui ve ta zel mai a. Mizoramah Kristian an pun phah ta em em mai a ni.
            Heti tak mai a kan ringtu hmasa ten Harhna a lo thlen theihna tur a an lo in huam zia leh an lo beih nasat zia hi kan theihnghilh thei lo- a ropui e! Harhna hi keimahni, kan chhuangkuaah, kan kohhranah hian a lo thleng zel theih nan thahnemngai tak a beih hi a va han tul tak em!
            Ngaiteh kawngkhar bulah dingin ka kik hi, tupawhin ka aw hria a kawng a hawn chuan ka lut anga, a hnenah zanriah ka ei anga, a ni pawhin ka hnenah a ei bawk ang. (Thupuan 3:20)




A  THLAWNA  THISEN  PEK  HI....
Thisen pe thei leh theilo endik/tehna
                       
            Doctor ten thisen pe tur reng reng te chu an pe thei turin an taksa a fit- tawk em tih a enfiah thin a, zawhna hrang hrang hmang leh test dang hmang ten an enfiah thin. He endikna hian pawimawhna kawng hnih lian deuh deuh a nei a.
i) Thisen pe tute hriselna in a tuar loh nan: Thisen pe thei turin an hriselna a tha tawk em tih leh a pek theih huam chhung chinah tak a pe dawn em tih te a ni.
ii) Thisen dawngtu tur venhim nan: Thisen petu thenkhat te chuan natna inkai chhawn theih hrang hrang hlauawm tak tak lakah an lo fihlim chiah lo thei a, chung laka atang thisen a him theih nan endik hi a tul a ni.
            Thisen hi a pe duh nazawngin an pe thei lova, a pe turte chuan tehna hrang hrangah hian an tling tur a ni.
1. Mi hrisel pangngaih thisen pe thei te tehna:

Kum: 18-60 chin in an pe thei.
Rih zawng      : 45kg chunglam (45-55kg in 350 ml, 55kg chin chung lamin 450ml. an pe thei.
Temperature  : A normal tur
Pulse               : A normal tur
BP                   :Bp sang neilo
Hb                   : 12.5gm % chin chunglam
Vun                 : Hriau vihna tur lai vun hrisel, drug inchiau na hnuhma awmlo.
Eng emaw hun chhunga thisen pe thei lo te:
Abortion        : Thla 6
Thisen dawng            : Kum 1
Zai tenau        : Thla 3
Zai pui                        : Kum 1
Typhoid         : Kum 1
Malaria          : Thla 6
Tattoo, acupuncture, body piercing          : Kum 1
Nau neih        : Kum 1
TB                   : Dam chian hnu kum 5

Damchhunga thisen pe theilo te. (A tlangpui)
Cancer
Thisen thatloh avanga thi chhuak reh har
Diabetes(Zunthlum)
Kal natna benvawn
Thin natna benvawn
Asthma
Lung natna
Hepatitis B/C vei tawh
Seizure disorders (Kaih)
Schizophrenia (Rilru buai)
Thi a luak
( Chhunzawm zel tur a ni)

BIBLE QIUZ NO. 31
I Samuela  BUNG 1-6
A Kâr âwl dah khat rawh :

Q1.Chutichuan ..................... chuan a hnênah, “Eng chen nge rui renga i awm dawn le? I uain chu dah bo rawh khai,” a ti a.

Q2.Tichuan ...................... sualna chu LALPA mithmuin a lo nasa ta êm êm mai a: mite chuan LALPA hnêna inthawina hlante chu an ngaihnêp phah ta si a.

Q3. Tin,............................. chuan engkim a hrilh fai ta vek a, a lakah chuan engmah zep a nei lo va. Tichuan ani chuan, “......................... a ni lawm, tha a tih ang zelin ti rawh se,” a tia.

Q4.Aw, nangni ...................... mite u, in chiahhlawha an awm ang khan .....................-hote chhiahhlawha in awm loh nan chak takin awm ula, intimipa rawh u; intimipa ula, bei zel rawh u,” an ti a.

A bung leh Châng dah rawh :

Q1. Chutichuan LALPA kut chuan Asdod khuaa mite chu a delh ta hle mai a, chhiatna a thlensak ta hlawm a, Asdod khua le a chehvelte chu ngawtin a hrem ta bawk a.
Bung: ...............          Chang: ....................

Q2. Tin, LALPA bâwm chhûng a en avângin Beth-semes khuaa mite chu a hrem a, an zinga mi 50,070 ze a hrem a ni: LALPAN a hrem nasat em avag chuan mite chu an tap a.
Bung: ................         Chang: ....................

Q3.Tin, puithiam rinawm tak ka tan ka din tha leh ang a, chu chuan ka thinlung leh ka rilru remzawngin a ti ang a; tin, chhûngkaw nghet takah ka din ang a, kumkhuain ka hriak thiha hmaah chuan a awm ang.
Bung: ................         Chang: ...................

Q4.Tin, Pathian bâwm chu an laksak a, tin, Elia fapa pahnih, Hopnia leh Phinehasa te chu an that bawk a.
Bung: ................         Chang: ....................
Q5.Tin, ani chuan, “I chhiahhlawhnu hian i mit lo tlung rawh se,” a ti a. Chutichuan hmeichhia chu a kal ta a, chaw te a ei a, lungngai hmêl a pu ta lo
Bung: ................         Chang: ....................
Q6.Tin, a thi lote chu an ngawt hlawm a, tichuan chu khaw au thawm chuan van khi a han thleng a.
Bung: ................         Chang: ....................
Hming : ......................................................

Section : .....................................................

            Issue hmasa ah phek khat chauh a tihchhuah a nih avangin Bible Quiz a awm thei lo a, result tihchhuah tur kan nei thei ta lo a ni.

Bible Quiz  leh lawmman hi Cir. Manager Pu.C Lalnunsanga hnenah thehluh a, lam thin tur a ni


LAWMTHU  SAWINA
            Keini Upa R. Lungtiawia Group te chuan sum tuak nan vengchhungah motor sil in nimin 28.7.2012 nileng khan hnatlang kan nei a. Vengchhung motor nei ten tlawmngaih chhuah a min sil tir tute zawng zawng chungah lawmthu kan sawi tak meuh meuh a ni. Tin, group member thahnemngai taka hnatlang chhuak zawng zawng te chungah lawmthu kan sawi tak meuh meuh bawk a ni.
            Kohhran committee ten phal taka tui min hman tir avangin Kohhran committee te chungah lawmthu kan sawi bawk a ni.
Sd/-
(F.LALDINGLIANA)
Secretary

SOLFA  ZIR  DAWN
            Naktuk 30.7.2012 atanga  ni 4.8.2012 (Thawhtan - Zirtawp) chhung hian Saikhamakawn K.T.P chuan solfa zirna hun a buatsaih dawn a. Thawhtan zan inkhawm ban atanga tan tur a ni a, inkhawm loh zan ah erawh chuan dar 7:00pm tan thin tur a ni a. Inkhawm zanah erawh chuan inkhawm ban ah tan thin tur a ni ang.
            Member te thahnemngai taka zir theuh turin kan in ngen in kan in hriattir a ni. Solfa zir na atana tul leh mamawh zawng zawng chu branch in a tum dawn a ni. Solfa lama hmasawnna leh thiamna tak duh tan hmaih chi a ni lo, hun tha in hawn lai a ni e.

THUROTLING

Lehkhabu awm lohna pindan chu, thlarau awm lohna taksa ang a ni.

- Sir John Lobbock


ZUN, THISEN etc. TEST  NA

            Zun, khak, thisen, thyroid man tlawm zawkin kan test thei reng a, mahni kal harsa tan pawh mahni in lumah kan rawn pan thei reng bawk e.

J. Lalngaihawmi
Phn: 9612307387
R. Vanlalpeki
Phn: 9862132852

ALPHA  HOSPITAL  WORKER
            Alpha Hospital Kulikawn ah cook pui tu tur mamawh a ni a, hlawh hi thlakhatah `3000 a ni ang. A dil duh chuan July thla chhungin Alpha managing director hnenah plain paper ah  dilna hi ziaka thehluh theih a ni.

SECOND  HAND CHUNGCHANGA  NGENNA
            Hun eng emaw chen atang khan kan varanda-ah Second hand zawrh lai eng emaw zat a awm reng a, vawiin thlenga seng hawi ala nih loh avangin a neitu chuan a rang lama seng hawi theih nise a lawmawm hle ang.
Upa Zonunmawia
Saikhamakawn

NGENNA
            Upa R. Lianzinga group te chuan sumtuak nan electric bill vengchhungah kan kawn thin a, tlawmngaia min pek tir tu te zawng zawng chungah lawmthu kan sawi a.
            Tin, electric bill kan pek hnuhnung ber July thla a mi kha office a thawkten chawlh an lak avangin bill reciept hi tun thla chhung chuan a la lakchhuak thei rih lova. Reciept duh leh mamawh te hnenah kan la sem chhuak thei rih lova, min lo hrethiam hram hram turin kan ngen a che u.

TUALCHHUNG

,Pu.C.Vanlalsanga h/o Pi Tete-i (V.Sec) te chuan Car (Baleno) an lei thar.

,Kan News Editor Tv.F.Laldingliana chu Typhoid natna avangin Alpha Hospital Kulikawnah enkawl mek a ni.
,Pu Lalmuanpuia s/o Pu Kamzawngliana te chhungkua chuan kawilo vahvel nan scooty (Dio) thar an lei.

LETTER  TO  EDITOR
            Pu Editor he thu hi khawngaia min lo tihchhuah sak turin ka ngen a che.
Subj: Kawngpui chungchang
            Kan hriat theuh angin kan vengchhung kawngpui chu rulngan pa ang zar maia dum tha a nihna pawh kum a vei ve leh ta viau mai. Kawng chhiat lai ngaihtuah chhuah chang chuan vengchhung mipui te kan retheih zia kha a namai lo hle. Khaw that laia vaivut khu nasa lutuk te,  ruahtui a han tla leh a, motor chu sawi loh mihring tan pawh ke a kal harsa khawpa a nal thin zia te kha a va ngaihawm loh tehkher ngai em, a thleng leh ang tih mawlh a nia hlauhawm ni.
            Thleng lo tura kan duh em em hi vengchhung mipui ten kan  dim a, mahni ta ang a duat taka kan enkawl tlan loh chuan thleng tawh lo tura kan duh ngawih ngawih pawh nise a thleng leh ngei ngei ang. Kan tu leh fa leh keimahni tan ngei pawh malsawmna leh veng nuam tak a nih reng theih nan; vengchhung mimal tin te hian enkawl zui tha ila, tichhe thei tu lakah pawh tun ai hian thikthu tichhe ta ila a tha ngawt lo maw Pu Editor.
Vengchhunghmangaihtua


PUBLISHED BY LITERATURE SUB. COMMITTEE KTP SAIKHAMAKAWN  BRANCH, COPIES : 300

No comments:

Post a Comment